Probleme të mirëmenaxhimit të zinxhirit të ofertës në filierën e perimeve – Rast studimi

Denisa Pipera¹, Marios Katsioloudes², Bahri Musabelliu³

^{1, 3}Fakulteti i Ekonomisë dhe Agrobiznesit, UBT, Tiranë
²Mediterranean Agronomic Institute of Chania, Crete, Greece

Abstrakt

Bimët perimore, janë aktivitete prodhimi shumë intensive dhe që kërkojnë investime të mëdha. Prodhimi i tyre rezulton të jetë me kosto të lartë për prodhuesit, por, ndërkohë mundësojnë edhe nivele të larta fitimi. Megjithatë, zhvillimet aktuale tregojnë se marzhet e perfitueshmërisë së kultivuesve të perimeve janë të ulëta, për arsye të shumta, ndër të cilat ne mund të theksojmë ato që lidhen me, nivelin e ulët të prodhimit, koston e lartë, nivelet e ulëta të përfitimeve tek prodhuesi, mungesë e partneritetit në marrëdhëniet prodhues-blerës, mospjesëmarrja e prodhuesve në zinxhirin e vlerës.
Rezultatet e studimit kanë treguar që alternativat e përdorura për shitjen e prodhimeve në treg janë të ndryshme. Një pjesë jo e madhe e fermerëve shesin prodhimet e tyre në rrugë por, ndërkohë, pjesa më e madhe e prodhuesve të perimeve, përdorin më shumë se një alternativë për shitjen e primeve, ata shesin vetë prodhimit e tyre në tregjet lokale, tek tregtarët e shumicës dhe në raste të veçanta shesin dhe të kompani të cilat eksportojnë.
Rezultatet e studimit tregojnë gjithashtu se prodhuesi i perimeve fiton nga veprimtaria e tij në fermë rreth 15 lekë, ndërkohë që aktorët e tjerë të përfshirë në zinxhir fitojnë rreth 40 lekë, vetëm për operacione të tilla si transport, magazinim etj, e që kryhen për një periudhë të shkurtër kohe. Nga sa më sipër mund të konkludohet se gjatësia e këtij zinxhiri dhe numri i madh i aktorëve të përfshirë në të përbën një problem të madh për prodhuesit e perimeve. Ata nuk janë pjesë e zinxhirit të vlerës, ndaj dhe kooperimi horizontal mes tyre përbën një domosdoshmëri, pasi, përmes këtij lloj kooperimi, fermerët bëhen aktorë pjesëmarrës aktivë në zinxhirin e vlerës, me të gjitha përfitimet që burojnë prej saj.

Fjalë kyç: Zinxhir i Ofertës, Integrimi Vertikal, Kooperimi Horizontal